Γλώσσα
Σκοπός του αναλυτικού πρόγραμματος σπουδών του Δημοτικού του υπουργείου Παιδείας αναφορικά με το μάθημα της Γλώσσας, είναι "η ανάπτυξη της ικανότητας των μαθητών να χειρίζονται με επάρκεια και αυτοπεποίθηση, συνειδητά, υπεύθυνα, αποτελεσματικά και δημιουργικά το γραπτό και τον προφορικό λόγο, ώστε να συμμετέχουν ενεργά στη σχολική και την ευρύτερη κοινωνία τους".
Η επίτευξη αυτού του στόχου καθιστά τη διδασκαλία του μαθήματος της Γλώσσας ένα εξαιρετικά σύνθετο και απαιτητικό έργο, το οποίο κρίνουμε ότι μπορεί να επιτευχθεί μέσα από μια πολυεπιπέδη και συνδυαστική προσέγγιση (ποικιλία παιδαγωγικών θεωριών και μεθόδων, παιδαγωγικού υλικού, δραστηριοτήτων κ.λπ.).
Με αυτά τα δεδομένα ως αφετηρία, η τάξη μας μετατρέπεται σε εργαστήριο παραγωγής γραπτού και προφορικού λόγου. Ο ατομικός ρυθμός και οι δυνατότητες κάθε παιδιού.
Ακολουθεί ένα δείγμα των δραστηριοτήτων που λαμβάνουν χώρα μέσα στην τάξη μας, το οποίο θα εμπλουτίζεται σε εβδομαδιαία βάση.
Προφορικός λόγος
Ο ελεύθερος διάλογος που αναπτύσσουμε με αφορμή ενδοσχολικά αλλά και εξωσχολικά τεκταινόμενα είναι ο καλύτερος τρόπος για να εξασκήσουν τα παιδιά την ακουστική και απαντητική τους ετοιμότητα. Στην τάξη τα παιδιά συχνά αφηγούνται πώς πέρασαν την προηγούμενη ημέρα, περιγράφουν πρόσωπα και καταστάσεις στις οποίες εμπλέκονται, προσπαθούν να συζητήσουν και να επιλύσουν τις διαφορές του κ.λπ.
Γραπτός λόγος- Ανάγνωση
Οι δραστηριότητές μας στοχεύουν στο να αποκτήσουν τα παιδιά φωνημική επίγνωση, τη βάση δηλαδή για να μάθουν να διαβάζουν.
Σε ένα δεύτερο επίπεδο στοχεύουμε τα παιδιά να είναι σε θέση να διαβάζουν σωστά, υιοθετώντας τον κατάλληλο ρυθμό φωνής.
Γνωρίζουμε τα γράμματα και τα δημιουργούμε με πολλούς τρόπους (δάχτυλα, πλαστελίνη, κούκλα π.χ.Ν, η νονά). Τα εντοπίζουμε σε κείμενα διαφορετικού είδους (εφημερίδες, περιοδικά).
Ανάλυση- σύνθεση λέξεων σε συλλαβές και γράμματα.
Γραπτός λόγος- Γραφή και παραγωγή γραπτού λόγου
Ασκήσεις αντιγραφής- ορθογραφίας- γραφής
Αντιγράφουν πιστά από τον πίνακα διάφορες ασκήσεις και "θεωρία" με σχετική ταχύτητα και αποδεκτά γράμματα
Τα παιδιά της Β' Δημοτικού έκλεισαν για λίγο τα μάτια και ταξίδεψαν με το νου. Με αυτό τον τρόπο επινόησε το καθένα ένα παραμύθι και το κατέγραψε. Προσεχώς θα γίνει η εικονογράφηση των παραμυθιών από τα ίδια τα παιδιά και η βιβλιοδεσία, μείνετε συντονισμένοι για να τα απολαύσετε!
Λογοτεχνία
Το δίωρο που αφορά στην επεξεργασία κειμένων από το ανθολόγιο αποφασίσαμε να το αξιοποιήσουμε επιλέγοντας κείμενα που θα φέρουν τα παιδιά σε επαφή με διαφορετικά λογοτεχνικά είδη. Πέρα από την κατανόηση ή την ανάλυση των κειμένων, εντοπίζουμε χαρακτηριστικά που διακρίνουν κάθε είδος (για παράδειγμα παραμύθι: τίτλος-αρχή-μέση- τέλος ή ποίημα-τίτλος-στροφή-στίχοι μικρής έκτασης κ.λπ.).
Είναι ενθαρρυντικό πως τα παιδιά της Α' Δημοτικού βρίσκουν τα κείμενα ενδιαφέροντα και παρακολουθούν εξίσου, σαν να ήταν μαθητές Β' δημοτικού. Ενίοτε σχολιάζουν, όταν η πλοκή τους φαίνεται ενδιαφέρουσα.
Λεξιλόγιο
Για τις άγνωστες λέξεις που συναντάμε, εξηγούμε τη σημασία τους, τις επαναλαμβάνουμε και συχνά τις σχεδιάζουμε και στον πίνακα. Προσεχώς θα έχουμε σταυρόλεξα και λεξιλογικές ασκήσεις υπό μορφή παιχνιδιού που θα βοηθήσουν τα παιδιά να απομνημονεύσουν ευκολότερα το νέο λεξιλόγιο.
Γραμματική
Στα παιδιά της Β' Δημοτικού αρέσει να έρχονται στον πίνακα και να κάνουν ασκήσεις γραμματικής.
Η αυθόρμητη χρήση της Γλώσσας στην καθημερινή ζωή των παιδιών
Επηρεασμένη από την εκμάθηση του γράμματος Ν, η Δέσποινα έφτιαξε την παρακάτω ζωγραφιά. Είναι από τις περιπτώσεις που η παρέμβαση για τη διόρθωση της ορθογραφίας θα ήταν μεγάλο ατόπημα!
